Ineens zie je gaatjes in je kleding. Kan het zijn dat het door de wasmachine komt? Dat zou kunnen, maar het blijft lastig te bepalen – omdat er zoveel verschillende wasmachines zijn, die allemaal een verschillende trommel hebben en op allerlei verschillende snelheden centrifugeren. Bovendien kunnen er ook andere oorzaken zijn voor gaatjes – of het nu gaat om beschadigingen in T-shirts of jeans, gaatjes in lakens en dekbedhoezen of (slijtage)plekjes op truien of blouses. Hier lees je wat mogelijke oorzaken zijn en wat je er eventueel tegen kunt doen.
Gaatjes in kleding: waar kan het door komen?
Om te achterhalen waardoor een gaatje (of een aantal gaatjes) in je kleding veroorzaakt wordt, is het slim om eerst eens goed naar de beschadiging te kijken. Van wat voor stof is het kledingstuk gemaakt? Sommige stoffen zijn van zichzelf erg dun of van slechte kwaliteit, waardoor het waarschijnlijk niet alleen door de wasmachine komt. Zitten er gaatjes in stoffen die dikker zijn (zoals jeans of corduroy), of in stof die van een goede kwaliteit is? Dan ligt het meer voor de hand dat de gaatjes niet komen doordat de stof dun of slecht is. De kans dat de gaatjes tijdens het wassen zijn ontstaan, is daarbij dus wat groter. Realiseer je wel dat het niet altijd door de wasmachine zelf hoeft te komen: de gaatjes kunnen bijvoorbeeld ook veroorzaakt worden door een losgeschoten beha-beugel, of doordat je bijvoorbeeld een scheutje bleekmiddel bij de was hebt gedaan. Op al dat soort oorzaken komen we verderop terug.
Oorzaak: kwaliteit van de trommel
Wie denkt dat de gaatjes veroorzaakt worden door de kwaliteit van de trommel en dit aankaart bij de fabrikant, krijgt meestal te horen dat het toch echt door hun eigen wasgedrag komt: bijvoorbeeld doordat ze kleding op te hoge snelheid centrifugeren. Wil je zeker weten dat jij de wasmachine niet verkeerd gebruikt? Lees dan de handleiding en houd je aan de aanwijzingen die op het waslabel gegeven worden. Het blijft moeilijk om te bewijzen dat er een probleem is het met ontwerp van een wasmachinetrommel, of dat de kwaliteit slecht is.
Oorzaak: centrifugeren met een te hoog toerental
Ook hier geldt: lees eerst het waslabel en eventuele wasetiketten om te achterhalen op welke snelheid je bepaald wasgoed mag centrifugeren. Vooral bij delicate stoffen kan centrifugeren op te hoge snelheden echt voor beschadigingen en slijtage zorgen! In de tabel hieronder kun je snel zien op welke snelheden je verschillende soorten stof mag centrifugeren. Dat wordt weergegeven in RPM: toeren per minuut.
Tip: centrifugeersnelheden per stofsoort
Hieronder zie je op welke snelheid je een bepaalde stof maximaal mag centrifugeren. De ‘sterkste’ stof staat onderaan.
- Zijde: 400 RPM
- Fijne was: 600 RPM
- Shirts: 600 RPM
- Denim: 900 RPM
- Wol: 1200 RPM
- Katoen: 1400 RPM
Oorzaak: een te volle trommel
Wanneer je de wasmachine té vol stopt, wordt je wasgoed niet alleen minder goed schoon (omdat het niet genoeg ruimte heeft om goed door het sop te kunnen circuleren), het kan ook sneller beschadigd raken. Zeker wanneer je op de maximale snelheid centrifugeert en er nauwelijks ruimte in de trommel is, kunnen kledingstukken langs elkaar heen schuren. Wanneer je dan ook nog eens tere en ruwe stoffen bij elkaar hebt gedaan (bijvoorbeeld een hemdje en spijkerbroeken), dan loop je risico. Informatie over het laadvolume van je trommel vind je in de specificaties van je wasmachine.
Gaten in je wasgoed: andere mogelijke oorzaken
Hierboven heb je een aantal oorzaken kunnen lezen die te maken hebben met de manier waarop je wast en/of de kwaliteit van je wasmachine. Maar er zijn nog meer zaken die gaatjes in je kleding kunnen veroorzaken.
Oorzaak: beugels van je bh (of bikini)
Heb je een beugelbeha? Dan kan het gebeuren dat de bh-beugels tijdens het wassen uit de bh komen en vervolgens in de trommel terecht komen. Hier kunnen ze verstrikt raken, maar ze kunnen ook gaatjes prikken in andere kledingstukken die in de trommel ronddraaien. Meestal zijn de uiteinden van een bh-beugel stomp, maar als de beugels breken, heb je wel last van scherpe punten. Vaak hoor je het wanneer er een beha-beugel ontsnapt is: er klinkt dan een zacht, schrapend geluid.
Oplossing: kun je de beugels uit de beha halen? Doe dat dan voordat je de beha in de wasmachine stopt. Kunnen ze er niet uit? Dan kun je de beha beter op de hand wassen; zo kan andere kleding niet beschadigd raken.
Oorzaak: geld en andere metalen voorwerpen
Muntjes en andere voorwerpen van metaal kunnen de trommel beschadigen; soms zelfs zó erg dat er braampjes aan de trommelbladen (de – meestal drie – iets verhoogde armen) kunnen komen. Wanneer het wasgoed aan deze scherpe rafeltjes blijft haken, kan het beschadigen.
Oplossing: kijk regelmatig of er geen scherpe randjes in de wasmachine zitten en maak er een gewoonte van om altijd alle zakken van je kleding leeg te halen voordat je het in de wasmachine stopt.
Oorzaak: gespen, ritsen en metalen knopen
Stop je kledingstukken met metalen knopen, ritsen of gespen in de was? Houd er dan rekening mee dat ander wasgoed beschadigd kan worden.
Oplossing: zorg dat een rits dicht is en dat een knoop door het knoopsgat gehaald is. Keer daarna de kleding waarin de rits of knopen zitten binnenstebuiten. Kijk of je de gesp van de rest van de kleding kunt loshalen, zodat deze niet mee de was in hoeft. Bedenk ook wat voor andere was je tegelijkertijd wilt laten meedraaien: delicate was kun je beter niet gelijktijdig in de trommel stoppen. Komt het echt niet anders uit, zorg dan in ieder geval dat deze tere was in een apart wasnetje of waszak zit, om zo het risico op beschadigingen te verkleinen.
Oorzaak: biologische wasmiddelen, bleekmiddel en deodorant
Soms worden gaatjes veroorzaakt door schoonmaakmiddelen. Zo kunnen biologische wasmiddelen bijvoorbeeld stoffen als wol en zijde beschadigen. Ook bleekwater (onverdund of verdund) hoort niet thuis in de wasmachine. Het tast stoffen aan (dat heet corrosief). Wil je zorgen dat je witte was echt stralend wit is, gebruik dan geen bleek. In plaats daarvan kun je het wasgoed een paar uur laten weken in een bak met wat azijn of soda. Spoel het daarna goed uit en was het in de machine. Tot slot lees je op internet ook vaak dat deodorant stof kan beschadigen. Dit is echter niet bewezen.
Oplossing: lees goed de etiketten van het wasgoed én de informatie van het product dat je bij de was wilt stoppen (het wasmiddel dat je wilt gebruiken, of eventuele extra producten als witmakers). Bij twijfel geldt altijd: niet doen.
T-shirts: kleine gaatjes in de voorkant
Ook jij hebt er vast wel eens last van gehad: kleine gaatjes aan de voorkant van je T-shirt, ter hoogte van je buik. Dit soort gaatjes wordt eigenlijk bijna nooit veroorzaakt door een van de dingen die je hierboven kunt lezen, maar zijn bijna altijd het gevolg van fysieke slijtage. Het shirt kan tegen de rand van je broek aan schuren (en vaak zelfs tegen de rits of knoop), tegen een riem, tegen de rand van je bureau of tegen het aanrecht. Het aanrecht? Ja, vooral werkbladen die van graniet gemaakt zijn, zorgen ervoor dat er extra snel slijtage optreedt. Je kunt er helaas niet veel meer tegen doen dan goed opletten.
